Havik slaat een korhaan op de baltsplaats

Korhaan op zijn roestplek in een den - Foto: ©Leo Verschoor

Korhaan op zijn roestplek in een den – Foto: ©Leo  van der Schoor

De baltsplaats was ineens doodstil en de balts leek voorbij…

Mijn naam is Leo van der Schoor, ik ben 56 jaar en inmiddels zo’n 35 jaar al liefhebber van korhoenders.
Zowel op de Sallandse heuvelrug als in Zweden ga ik ieder voorjaar dit balts ritueel fotograferen vanuit een schuiltent in het veenmoeras, die ik bij de korhoender-baltsplaats neerzet.
Ongeveer een anderhalf uur voordat de zon opkomt, zit ik al in de schuiltent in het veenmoeras.

Plan van aanpak

Het was op dinsdag 30 april jl. dat ik samen met een goede vriend uit Zweden in de provincie Värmland de korhoenderbalts wilde fotograferen. Om op de plek te komen waar de schuiltent stond, was niet ongevaarlijk. In het moeras zaten plekken waar het wel twee meter diep was. Omdat je daar in de nacht al naartoe moet wandelen, is er een goed plan van aanpak nodig. Alles verliep uiteindelijk volgens plan, en we zaten vol verwachting op een mooie korhoenderbalts te wachten tot het licht werd.

Op de korhoender-baltsplaats werd gestreden wie de sterkste haan was – Foto: ©Leo van der Schoor

Prachtig schouwspel

De korhanen vielen bij het eerste ochtendgloren in op de baltsplaats. Ik telde maar liefst tien korhanen en verschillende korhennen. Het was een prachtig schouwspel met koerende, kraaiende en sissende geluiden van de korhanen. Er werd gestreden wie de sterkste haan was. Op het moment dat ik een korhaan aan het fotograferen was, liep deze net achter een dennetje waardoor hij even uit het zicht verdween.

Ineens vlogen alle korhoenders angstig weg van de baltsplaats. Hetzelfde moment zag ik de korhaan achter het dennetje klapperen met de vleugels. Ik zag ook een bruine vogel bij de korhaan, het was een havik die daar deze korhaan aanviel. De baltsplaats was ineens doodstil, en de balts leek voorbij. Binnen enkele minuten kwam er al een raaf op de geslagen korhaan af om de restanten te verorberen. Ik dacht, na de balts ga ik de bewuste plek wel even bekijken.

Twee schitterende korhanen paraderen om een korhen tijdens de balts - Foto: ©Leo Verschoor

Twee schitterende korhanen paraderen om een korhen tijdens de balts – Foto: ©Leo  van der Schoor

Natuurbelevenis

Het duurde ongeveer een uur voordat de korhoenders weer terugkeerden op de baltsplaats en alles ging verder alsof er niets gebeurd was. We kregen waar voor ons geld, en we maakten prachtige opnames van de korhoenders, het was een echte natuurbelevenis. Om ongeveer 09.30 uur was het baltsritueel voorbij en we besloten om de plek nader te bekijken.

De korhaan was inmiddels al geplukt en bijna opgegeten. Tot mijn verbazing zag ik zo’n twintig meter verderop ook veren liggen in het moeras, dit waren veren van een auerhoen, alleen deze veren waren afgebeten, een typisch geval van een vos. Het gebeurd vaak en soms wel een paar keer op een ochtend, dat de balts verstoord wordt door onraad. Ze vliegen dan weg en het duurt soms wel een uur voordat ze terugkeren.

Samen voor de schuiltent bij de korhoenderbaltsplaats in Zweden - Foto: ©Leo Verschoor

Samen voor de schuiltent bij de korhoenderbaltsplaats in Zweden – Foto: ©Leo van der Schoor

Bedreiging

Zoiets gebeurd eigenlijk iedere dag wel als je in de schuiltent zit, want predatie ligt op de loer. Nou is het in Zweden waar de korhoenders veelvuldig voorkomen geen probleem. Maar wanneer er een havik op de Sallandse heuvelrug iedere dag over de baltsplaats jaagt en er af en toe één pakt, dan heb je wel een probleem. Hier leeft maar een kleine kwetsbare populatie.

Het gevaar van een havik wordt vaak onderschat door de beheerders. Ik heb veel aanvallen van de havik op baltsende korhanen gezien in het verleden. Ook de plekken waar korhoenders geslagen werden door een havik, je vindt dan allerlei veren terug in de heide. Zowel vossen als haviken zijn een grote bedreiging voor korhoenders. Vooral in de baltstijd en broedtijd zijn het gemakkelijke prooien. De overige predatoren zijn de marter, kraai en gaai, een ieder grijpt zijn kans.

De korhaan die geslagen was door een havik op de baltsplaats - Foto: ©Leo Verschoor

De korhaan die geslagen was door een havik op de baltsplaats – Foto: ©Leo van der Schoor

Bijzonder moment

Het is dat wij dit zagen gebeuren deze ochtend, maar zo sneuvelen er regelmatig korhoenders, en meestal door een havik. Hopelijk is de aanwas zo groot, dat de korhoenders het kunnen overleven op de lange termijn. De aanval van de havik in Zweden ging zo snel, dat zelfs tien baltsende korhoenders op de baltsplaats niet in de gaten hadden dat er een havik in aantocht was. Je zou zeggen dat er altijd wel eentje als eerste op de vlucht geslagen zou zijn. Toch was dat niet het geval. Met klapperende vleugels waarschuwen de korhoenders elkaar normaal gesproken als er gevaar dreigt, maar ze werden hier gewoon verrast op een onverwacht moment. Het was wel bijzonder moment om dit mee te maken.

Tekst en foto’s: ©Leo van der Schoor uit Almelo

Ook gepubliceerd in: Jacht & Beheer(NOJG) -Nr. 168 – juni – 2019

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2019/06/21/havik-slaat-een-korhaan-op-de-baltsplaats/