Altijd op straat spelen, dat kon toen nog…
Dat onze jeugd zich voornamelijk op straat afspeelde, was niet zo verwonderlijk, want thuis was er weinig ruimte, in huis en ook erachter was maar een paar vierkante meter om te spelen.
Direct achter de fietsenwinkel lag de woonkamer, met in het verlengde ervan een serre en de keuken en dan via een klein binnenplaatsje de werkplaats van mijn vader. En dan helemaal achter dit alles een piepklein tuintje, waar je je nauwelijks kon bewegen, dus… lokte de straat, want… daar gebeurde het allemaal.
Gezicht op de Nieuwstraat met links bij het uithangbord PON mijn geboortehuis – Foto: ©Archief Louis Fraanje
Op het pleintje
De Nieuwstraat was toen gewoon twee-richtingsverkeer, zelfs de VAD-bus naar Ede reed er doorheen, om dan op de splitsing bij Kranenborg, linksaf de Langstaat in te slaan richting het Meuleneind en dan verder naar Lunteren.
Och… in die tijd was het verkeer nog niet zo intensief als nu, er werd veel gelopen, gefietst en nog met elkaar gepraat, getuige de foto hierboven die waarschijnlijk op een donderdag/marktdag is genomen. Een auto was toen nog een bezienswaardigheid, want het was destijds zelfs een spelletje, om de nummerborden op te schrijven en proberen er zoveel mogelijk te verzamelen.
Het ons zo vertrouwde pleintje op de splitsing Nieuwstraat en Jan van Schaffelaarstraat – Foto: ©Archief Louis Fraanje
Verzamelplek of hangplek
Het gebeurde allemaal op het pleintje bij de telefooncel, waar je voor een dubbeltje al kon bellen, want lang niet iedereen had telefoon. Ook was het pleintje de verzamelplek of ‘hangplek’ voor jongelui op vrijdag- en zaterdagavond, met hun stoere brommers om de meisjes uit te lokken en dan ‘rondjes’ door het centrum te rijden.
Diezelfde telefooncel was natuurlijk ook vaak het doelwit voor vandalen, het stonk er meestal naar sigaretten en urine. Och… die tijd van toen had ook zo zijn eigen voor- en nadelen, maar bij het bekijken van deze oude beelden, stralen ze wel een bepaalde ‘rust’ uit, iets wat tegenwoordig wel heel anders is!
Originele Willys M38A1 jeep
De Nekaf Jeep
Toen ik een aantal jaren geleden bij mijn inmiddels overleden vriend Henk Vink sr, op bezoek was, kwam ik daar een nagebouwde jeep in het klein tegen. Een werknemer in de garage had hem ooit eigenhandig gemaakt voor de kinderen om er mee te rijden als trapauto.
Een schitterende replica van de Nekaf Jeep (ook kortweg Nekaf). Dit was een Willys M38A1 jeep die in Nederland werd geassembleerd, aanvankelijk bij Nekaf in Rotterdam en later bij Kemper & Van Twist uit Dordrecht.
De Nekaf Jeep werd tot in de jaren negentig bij de Koninklijke Landmacht gebruikt. Het is oorspronkelijk een ontwerp uit 1952 van Willys-Overland en wordt ook wel aangeduid als Willys MD.
Ik ben er nu wel een beetje te groot voor geworden – Foto: ©Ria Vink
Oom Max
Bij het zien van de jeep trapauto, moest ik direct denken aan mijn inmiddels overleden oom Max Bourgonje uit Den Haag, die getrouwd was met tante Hennie, een zuster van mijn moeder, zij woonden toen volgens mij aan de Oude Waalsdorperweg. In onze jeugd logeerden wij daar weleens en dat was genieten, want oom Max werkte op de kazerne direct achter hun huis. Hij werkte daar in de garage en was ook een hele goede smid, echt een ontzettende goede vakman.
Hij had voor zijn kinderen eenzelfde soort jeep/trapauto gemaakt als deze bij Henk Vink. Tjonge, jonge, wat waren wij toen weg van die jeep, we vochten erom wie het eerst in mocht rijden door de straat, want het was echt iets heel bijzonders in die tijd, dat kun je begrijpen.
Zo’n jeep roept mooie herinneringen op…
– Foto’s: ©Louis Fraanje
Verrassing
En toen – jaren later – op een dag oom Max weer eens op visite kwam bij ons in Barneveld, had hij achterin de kofferbak de jeep meegebracht voor ons, want zijn jongens waren er blijkbaar te groot voor geworden. Wat een verrassing en wat waren mijn broers en ik blij en dankbaar, dat hij de jeep voor ons had meegebracht om er mee te kunnen rijden. Trots als een pauw reden wij ermee door onze buurt, want zoiets had helemaal niemand, een echte jeep… alleen moest je wel zelf trappen om vooruit te komen, ach wat maakt het uit!
Helemaal rechtsboven de winkel van Viets de smid, met daarachter de smederij waar onze jeep weer aan elkaar gelast werd. Deze foto is vanaf de silo van Firma De Heus genomen – Foto: ©Wim Eimers
Achter bij de smederij van Jan Viets – Foto: ©Archief Fam. Viets
Rekening zonder rekening
Zoiets vergeet je nooit meer, want we hebben er nog jaren plezier van gehad en als er eens iets kapot ging, dan reden we naar Viets de smid, een grote sterke kerel die de boel dan weer aan elkaar kon lassen. Daar werkten kerels met spierballen, waar wij jongens tegenop keken. Vooral ook als ze met zo’n grote voorhamer bezig waren op het aambeeld met van die gloeiend hete hoefijzers voor de paarden.
Om niet steeds bij dezelfde smid aan te kloppen, gingen wij ook wel bij de firma A van de Wal in de Jan van Schaffelaarstraat.
Meestal door het gangetje links van de winkel, gewoon achterom daar was de werkplaats en smederij, waar de knecht Teus van de Brink hem dan repareerde en de onderdelen wel weer aan elkaar kon lassen. Deze Teus van de Brink werd later postbode en was ook bevriend met Evert Jan Doest de wagenmaker en carrosseriebouwer.
Winkelpand A v/d Wal en links achter was de smederij – Foto: Jan Pit/BDU
Gesloten portemonee
Dat soort dingen kon toen nog allemaal en vaak met een ‘gesloten’ portemonnee, want geld… dat hadden we niet.
Men hield destijds ‘stilzwijgend’ nog ‘rekening’ met elkaar, zonder een ‘rekening’, wat een tijd!
***
Lees ook: Mijn kindertijd op de Veluwe – deel 11
______________________________________________________________________________________________________________________
Een leuke aanvulling:
Het rode autootje rijdt door de geschiedenis…
Het ‘Rode’ autootje in het verkeer – Foto: Particulier bezit
