Een paar goudhaantjes hebben genesteld in één van de grote sparren in de tuin
Onze tuin is niet zo netjes, vergeleken bij veel andere tuinen in de Vliegersvelderlaan in Barneveld. Wij wonen daar al 58 jaar. Geen mooie geschoren heggen, geharkte grindpaadjes en gepoetste stoepen. Er is niemand die zegt dat we de tuin wat moeten opknappen. Het resultaat van onze rommelige tuin is geweldig. Twee Omorica-kerstboompjes zijn na de feestdagen, vijftig jaar geleden, in de tuin geplant. Ze zijn nu ongeveer twaalf meter hoog.
In één van de dennen woont onze eekhoorn in een bolvormig nest en in de andere den nestelen houtduiven. Ook nestelen goudhaantjes heel hoog in de den achter het huis. In een bloempot in de heg zit een nest met jonge roodborstjes. Ook de heggemus en de merel heeft een nest in de heg. Kortom, volop bedrijvigheid in een betrekkelijk kleine dorpstuin…
Het goudhaantje is het kleinste vogeltje van Nederland. Het leeft in de uitgestrekte Veluwse dennenbossen en komt zelden in de bewoonde wereld. Een paartje heeft een nest gemaakt in een hoge den in de tuin. Het mannetje ziet een rivaal in de spiegeling van ons keukenraam en vloog daar steeds tegenaan. Zo konden bijgaande foto’s door het glas worden gemaakt – Foto: ©Gerrit de Graaff
Het goudhaantje
Mijn hele leven zwerf ik door de natuur. Je zou denken dat ik daar zo langzamerhand wel op uitgekeken ben. Nee, sterker nog, ik kom steeds nog voor verrassingen te staan. Neem nu het goudhaantje dat in onze tuin een nest heeft gemaakt. Het goudhaantje is het kleinste vogeltje van Nederland: van kop tot en met staart 9 centimeter. Het leeft vrijwel uitsluitend in naaldbossen en gedraagt zich ongeveer zoals een mees, zoekend naar insecten en spinnen. De aanwezigheid van goudhaantjes wordt verraden door de roep: sie-sie-sie. Dit is ook het signaal om in het dichte groen van coniferen contact met elkaar te blijven houden.
Om het oog van het goudhaantje is een lichte vlek en de karakteristieke gele kruinstreep is met zwart omrand – Foto: ©Gerrit de Graaff
Een rivaal
De kleur van het vogeltje is olijfgroen met lichtbeige onderdelen. De wittige ring om het oog en de zwart-omrande gele kruin zijn kenmerkend. Het nest van mos en korstmos hebben we niet gezien, maar het moet met spinrag worden samengehouden en opgehangen onder overhangende takken. Het zit ergens boven in de spar verstopt. Het vrouwtje (het verschil met het mannetje is niet te zien) kwam zich geregeld wassen in de waterbak achter het huis. Het mannetje vloog steeds tegen het keukenraam. Hij zag een rivaal in de spiegeling van het raam. Zo kon ik vanuit de keuken bijgaande foto’s maken.
Het roodborstje in de bloempot heeft op dit moment een nest met jongen. De foto is een jaar eerder gemaakt – Foto: ©Gerrit de Graaff
Roodborstje met jongen
Al jaren hangt een oude bloempot met één oor aan een met klimop begroeide schutting. De pot zit goed verstopt tussen de klimopbladeren. Al gauw blijkt dat deze buikvormige bloempot een geweldige aantrekkingskracht heeft op roodborstjes. Vanuit een prieel kunnen we door het glas, op een afstand van twee meter, zien hoe de roodborstjes in en uit de bloempot vliegen. Er is een mooi nestje in de pot gebouwd en in de dagen daarna zijn zes eitjes gelegd. Tijdens het broeden voert het mannetje het vrouwtje op het nest. Het mannetje lijkt iets forser. Als de jongen binnenkort uitvliegen zijn ze bruin van kleur en krijgen pas over een half jaar de rode borst.
Onze eekhoorn is een mannetje. Rechts van de staart hangt het gewei, waar de vorige eekhoorn stukken vanaf heeft geknaagd… – Foto: ©Gerrit de Graaff
Nieuwe eekhoorn
De vorige eekhoorn leefde ruim vijf jaar in onze tuin. Het was een vrouwtje. Ze kreeg in de twee jaar dat ze vruchtbaar was: zeven jongen. Ze leeft niet meer. In het najaar van 2017 was er weer een nieuwe eekhoorn in onze tuin. Het diertje heeft inmiddels geleerd om het korfje met een paar walnoten zelf te kunnen openen. Hij heeft er de smaak van te pakken gekregen. Kennelijk is de eekhoorn nu zover dat hij blijft… Ik zeg wel ‘hij’, maar ik hoop dat het een vrouwtje is. Inmiddels hebben we ontdekt dat het een mannetje is, want hij knaagt niet aan de hertengeweien die aan de muur hangen. Alleen vrouwtjes doen dat bij gebrek aan kalk en mineralen.
Opnieuw feest
Niettemin, we genieten bijna dagelijks van onze eekhoorn, maar realiseren ons wel dat het zomaar afgelopen kan zijn. Het diertje steekt namelijk de weg over, zonder op te letten. Door de jaren heen hebben we de eekhoorn pas goed leren kennen: ze houden geen winterslaap, maar blijven soms wel een dag of drie in het slaapnest. De eekhoorn is aan ons gewend. In het begin rende hij meteen weg, maar later komt hij naar me toe als ik een hazelnoot of een walnoot laat zien. Op het moment dat hij weg wil gaan, gooi ik de noot voor hem neer. Deze eekhoorn gaat niet meer weg. Wel gaat hij af en toe op zoek naar een vrouwtje en blijft een paar dagen weg… Het feest gaat opnieuw beginnen.
Ook gepubliceerd in Barneveldse Krant 12-05-2018 – Aflevering 613
