Hygiëne bij Koolmeesfamilie

Ton Heekelaar met camera

Ton Heekelaar met camera

Verslag en foto’s donderdag 10 juni 2021

Inleiding: Vanuit de terrasstoel in Velp was het fascinerend om te zien hoe druk beide koolmeesouders het oude nestkastje tegen het schuurtje in en uit vlogen om hun jongen te voeren. Dat gaat met een frequentie waar men vol bewondering uren naar kan zitten kijken.

Vooral de acrobatische toeren die hierbij worden uit gehaald om goed voor de vlieg- opening te landen.
De nieuwsgierigheid werd bij ons als oud faunabeheerder gewekt, om te weten hoeveel jongen bij een legsel van acht eitjes uit waren gekomen.

Dikke vette groene rupsen als stapelvoedsel voor de jonge koolmezen - Foto: ©Ton Heekelaar

Dikke vette groene rupsen als stapelvoedsel voor de jonge koolmezen – Foto: ©Ton Heekelaar

Nieuwsgierig aantal jongen?

Dus op een bepaald moment dekselklepje nestkastje omhoog waar sinds jaren een spiegeltje tegen de onderzijde aan zit geplakt. Voordeel geen gehannes en gesleep keukentrapjes en etc. Mooi om te observeren en zagen wij (mijn vrouw en ik) in het kunstig gebouwde nestje bestaande uit mos, hondenhaar en etc, drie jongen.

Dat betekende dat er vijf eitjes niet waren uitgekomen. Vermoedelijk, dan wel als aanname: er zat een korte onderbreking in het legsel, dan wel in aanvang broeden vanwege de extreem langdurig koude en natte mei maand! Dus de insecten zoals rupsen als stapelvoedsel voor de jongen waren onvoldoende aanwezig, dan wel in het geheel nog niet voorradig! Hoe het ook zij, desondanks groeien de drie jonge koolmezen als kool.

Er wordt van alles voor de jonge koolmezen aangesleept, dus eten wat de pot schaft… - Foto: ©Ton Heekelaar

Er wordt van alles voor de jonge koolmezen aangesleept, dus eten wat de pot schaft… – Foto: ©Ton Heekelaar

Wat is de crux van dit verslag?

Wij waren gebiologeerd vanwege de hygiëne beide koolmees ouders. Het is in de regel een gegeven opdat wat er aan de voorkant bij de jongen ingaat er aan de achterzijde weer uitkomt………Welnu de witkleurige poepjes worden in een “luier” vakkundig uit het nestkastje gewerkt.

Close-up “luier” met poep van een jonge koolmees wordt netjes door één van de ouders uit het nest verwijderd - Foto: ©Ton Heekelaar

Close-up van een “luier” met poep van een jonge koolmees, deze wordt netjes door één van de ouders uit het nest verwijderd – Foto: ©Ton Heekelaar

Briljant systeem

Uit de close-up foto’s blijkt dat de “luier” is voorzien van een vliesje waardoor de snavel van vader en moeder koolmees niet in- en onder de poep komen te zitten. Zodoende blijft ook het nest en de jongen schoon waardoor ziektes buiten de nestkast blijven. Weer zo’n briljant systeem van moeder natuur……

Hygiëne in en rond het nestkastje is de basis, dus eerst een eindje vliegen alvorens de “luier” op afstand te deponeren - Foto: ©Ton Heekelaar

Hygiëne in en rond het nestkastje is de basis, dus eerst een eindje vanaf het nest vliegen alvorens de “luier” op afstand te deponeren – Foto: ©Ton Heekelaar

Tot slot

Om de wijde wereld te gaan verkennen hebben op maandag 14-juni-2021 omstreeks het middaguur, drie krachtige jonge koolmezen het oude nestkastje verlaten. De eerste paar dagen zijn vader en moeder koolmees nog druk de verspreid in dekking verblijvende jongen (bij) te voeren. Maar….. met het verschonen van luiers is het gedaan!

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2021/06/18/hygiene-bij-koolmeesfamilie/