Vervolg…
In 1955 werd het landgoed verkocht aan de Stichting Geldersch Landschap, een stichting, die zo’n 6500 hectare grond in beheer heeft, met een hoofdkantoor in Arnhem. Aan dat buro is boswachter Teunissen volle verantwoording verschuldigd. “In 1955 heeft de heer Kerkhoven het landgoed verkocht aan het Geldersch Landschap. Ik kreeg er toen ook andere terreinen in beheer bij. Nu zit ik dan in Wekerom, Garderen-Bergsham, het Voorthuizense Wilbrinkbos, De Wildekamp in Garderen, het Hoevelakense bos en ook in Barneveld. Dat is het Schaffelaarse bos. In totaal is dat zo’n 900 hectare en overal kom ik wel een keer in de week. Als mijn zoon het nu overneemt, hij zit nu in de buurt van Heerde op de Noord-Veluwe met zo’n 1400 hectare, neemt hij al deze bossen van mij over,” zegt Teunissen en hij voegt er nog aan toe, dat het ook nodig is de gebieden zo nu en dan te bezoeken.
Taken
Is dat niet moeilijk, alleen 900 hectare beheren? Vragen wij Teunissen. Zijn antwoord is duidelijk:
“Ik doe dit werk nou 39 jaar en dan doe je heus wel veel ervaring op en als er iets verkeerd gaat, dan zie je dat snel genoeg of word je op de vingers getikt door de ‘grote baas’ . Het is overigens wel een veelzijdige baan.”
Het grootste gedeelte van het huidig bosbestand op het Wekeromse Zand is geplant in de tijd, dat boswachter Teunissen als beheerder van het terrein fungeerde. En dat heeft heel veel moeite gekost. Vooral in de begintijd werd er veel geplant en ook onlangs heeft de heer Teunissen op een terrein van 3 hectare nog eens 18.000 boompjes geplant, een zwaar karwei.
“Het geheel moest eerst plantklaar gemaakt worden, de boompjes moesten worden gekweekt, het inplanten en de nacontrole op het nieuwe bos.” Vertelt hij. En hij vervolgt: “De latere verzorgingen en dunningen liet ik dan over aan de bosarbeiders van de Stichting Het Geldersch Landschap, in vertrouwde handen toch wel.”
Ook werd het hout, dat het bos opbracht, verkocht en dat bracht en brengt ook nu nog een leuk centje op om daarmee de aankoop van nieuwe aanplant te bewerkstelligen. “Het resultaat van mijn vaders en grootvaders werk is nu duidelijk geworden,” zegt Teunissen, duidend op de geldelijke opbrengst.
“Je bent wel druk in zo’n bos, al denken de meesten dat dat niet zo is. Overal moet je bij zijn. Hout kappen, het inplanten van de bomen, afgerukte bordjes weer ophangen. Die dingen heb ik altijd in de auto liggen, daar houd ik gewoon rekening mee,” vertelt Teunissen.
Ook over de toeristen weet hij nog wel iets te vertellen:
“Die mensen zorgen weleens voor moeilijkheden. Ze trekken gedurig de jonge aanplant uit de grond en dan vraag ik me wel af waar dat goed voor is. Ook de afrasteringen moeten het vaak ontgelden en dan moet ik ze weer ‘in ere herstellen’, maar dat zijn dan de meest voorkomende zaken. Voor de rest vallen die beschadigingen heus nog wel mee.”
Een deel van het Wekeromse Zand – Foto: ©Louis Fraanje
Landbouw
Het unieke op het Wekeromse Zand is dat boswachter Teunissen ook nog een belangrijke taak heeft als landbouwer. Van de ruim 50 hectare landbouwgrond van vroeger is nu nog 35 hectare overgebleven. Natuurlijk vroeg dat veel mankracht. De opbrengst van de landbouwgrond gaat gedeeltelijk naar de boeren in de omtrek en naar de COVA in Amersfoort en ook dat levert nog wat geld op.
Wie een blik op het Wekeromse Zand werpt, kan ontdekken, dat er een grote afwisseling in het landschap bestaat. De variatie van veel veranderen en weinig veranderen in het landschap heeft een goede leefwereld opgeleverd voor zowel mens als dier.
“De samenwerking met de diverse instanties, is buitengewoon goed,” zegt Teunissen. “Je komt door de uitgebreidheid van het te beheren terrein met zeer veel mensen en instanties in aanraking, zodat je wel goede contacten moet hebben. Met die instanties bijvoorbeeld als er door het bos een fietspad moet worden aangelegd. Dan wordt er met ons overleg gepleegd en worden er verdere maatregelen getroffen. Ze moeten wel onze toestemming hebben, willen ze iets beginnen.”
Ook het wildbeheer is een grootse taak vindt Teunissen. “We hebben hier een rijk scala aan diersoorten opgebouwd en door het jaarlijkse afschot, zijn we er tot nu toe in geslaagd het geheel in goede banen te leiden. Bepaalde diersoorten komen wel in mindere mate voor, zoals hazen, maar daar staat tegenover dat we prachtig aantal reeën hier op het terrein hebben,” aldus de boswachter.
Reebok verschuilt zich achter het Vingerhoedskruid – Foto: ©Louis Fraanje
Invloed
“Een ding is zeker,” zegt Teunissen, “Om het geheel op de huidige schaal te handhaven, zul je je eigen invloed moeten aanwenden. Dat wil dus zeggen, dat ik alles alleen doe, ik heb geen hulpjes, dat is ook helemaal niet nodig. Overal moet je zelf op af gaan, bovendien speelt de ervaring een zeer grote rol bij al je werkzaamheden. Het is praktijkwerk, wil je het echt goed doen,” concludeert hij.
Wat gaat u nu doen na uw pensionering?
Teunissen: “In elk geval niet stilzitten. Wel zal er nu meer tijd beschikbaar komen voor mijn grote hobby, paarden. Ik heb vroeger zelf veel paard gereden, maar dat gaat nu niet meer zo best, maar mijn zoon is ook een fervent paardenliefhebber. Destijds had ik vijf paarden, nu nog twee. Dat was gelukkig nog wel te combineren met mijn werk. En ook op dat stuk landbouwgrond zal ik vermoedelijk vaak te vinden zijn. Ik ben wel blij dat mijn zoon de zaak overneemt,” aldus Teunissen.
Is het vak boswachter echt zo romantisch zoals vele mensen denken?
De boswachter vindt zelf van niet. “Nee,” zegt hij, “daar komt nog heel wat voor kijken. In 1941, toen ik hier begon, waren er geen diploma’s voor nodig. Als ik nu kijk wat mijn zoon allemaal heeft moeten doen… dat is een groot verschil, maar het is dan ook bijzonder variabel werk. Van veel zaken moert je veel afweten. Mijn zoon, de opvolger dus, heeft eerst de MAVO gedaan, vervolgens de middelbare Landbouwschool. En dan nog de Bosbouw Cultuur School en het is moeilijk op die school een plaats te krijgen, ze laten er zo weinig mensen toe.”
Een vak waar veel algemene ontwikkeling voor nodig is en ook nog vakpapieren.
En hij gaat verder: “Je moet ook nog een complete administratie bijhouden met balansen en zo. Jaarverslagen moet je maken, dat wordt allemaal in Arnhem gecontroleerd en tot nu toe is dat goed gegaan. Ook werkbriefjes en de boekhouding met bijbehorende rekeningen moeten in orde zijn. Als boswachter ben je eigenlijk een hoofd-klusjesman, je krijgt je opdrachten en overal moet je bij zijn. Nee, dat romantische kun je wel vergeten. Maar ja, het is een vrij leven… en dat maakt veel goed,” vertelt hij.
Boswachter Gert Jan Teunissen – Foto: ©Jan Pit/BDU
Niet werken
“Wat wel zo is, is dat de mensen denken dat je niet werkt. Volgens mij halen ze daar de romantiek vandaan. Ik kan me dat voorstellen, want ze zien je de hele dag op en neer rijden met de auto.
Wat ze echter wel vergeten, is dat je vaak ook ’s avonds weg bent en dat je een zo uitgestrekt terrein moet beheren en dat je op die terreinen gaat kijken,” aldus Teunissen.
“Eens,” gaat hij verder, “vroeg iemand mij of ik soms bij Concordia in Ede werkte. “Nee,” zei ik natuurlijk. “Ik heb nog nooit gewerkt.” Hij is er overigens niet achter gekomen of ik er nou wel of niet gewerkt had.”
Op 1 september zal de nieuwe boswachter, de heer G.J. Teunissen zijn intrede doen en zal de huidige boswachter, de heer G.J. Teunissen afscheid nemen. De nieuwe boswachter zal in het huis Edeseweg 1 komen te wonen, binnen enkele weken.
De huidige beheerder zal blijven wonen op Edeseweg 3 in Wekerom. En zal van daaruit kunnen bekijken hoe de zaken door zijn zoon zullen worden aangepakt.
Een vierde generatie Teunissen dus in Wekerom en op de andere terreinen. De nieuwe beheerder zal in elk geval een goed verzorgd geheel aantreffen en zal ongetwijfeld het beheer op de zo bekende “Teunissen-methode” aanpakken. En dat is, zoals gebleken, een welbekende wijze en een goede basis voor de toekomst van de terreinen, ja een waarborg zelfs.
Tekst: Theo Outshoven/BDU – Foto’s: Jan Pit/BDU en Oud Wekerom
Dit verhaal is ook gepubliceerd in: Barneveldse Krant vrijdag 18 juli 1980
*********************************************************************************************************************
Naschrift:
Boswachter Gert Jan Teunissen werd geboren op 3 augustus 1915 en overleed op 1 december 1992
