Bijvangst bij aanzit van ijsvogels
Het ijsvogelpaartje op een plas, niet zover bij mij uit de buurt, is dit jaar met het derde broedsel aangevangen. Kennelijk een prima biotoop en succesvol koppel. De jonge ijsvogels zijn vandaag – donderdag 13 augustus – ongeveer 8 à 9 dagen oud. Tijdens mijn aanzit op deze donderdagmorgen, vanaf 06.55 tot en met 11.40 uur, had ik slechts twee keer de mogelijkheid één van beide “blauwe schichten” te kunnen platen.
IJsvogelvrouwtje is met haar visje in de bek, net geland op de bemoste aanvliegstok – Foto: ©Ton Heekelaar
Aanvliegstok
De aanvliegstok wordt (te) vaak voorbij gevlogen en duiken de ijsvogels vervolgens direct de nestholte binnen. Wat kan daar de oorzaak van zijn? Staat de aanvliegstok tactisch niet geheel juist? Moet deze dichter bij de nestholte worden geplaatst? Is voor mooi de aanvliegstok niet te dik, dus overheersend? Allemaal vragen die ik geleidelijk de komende dagen moet uit kristalliseren. Bij leven en welzijn gaan we het allemaal beleven.
Mooie ijsvogelvrouw in een schitterende pose tussen het groene mos – Foto: ©Ton Heekelaar
Blauwe schichten
Toen ik de volgende morgen vrijdag 14-augustus j.l. in alle vroegte in mijn schuiltent had plaats genomen duurde het geruime tijd voor één van de “blauwe schichten” zich op de aanvliegstok presenteerde. In dit geval het vrouwtje, die als kenmerk een oranje onder-snavel heeft. Dit is bij de foto’s hieronder, die ik van haar maakte, goed te zien.
Bijvangst
Om het lange wachten enigszins te verzachten, heb ik pogingen ondernomen om – als bijvangst – de voor mij vliegende libellen te platen. Dit blijkt makkelijker gezegd dan gedaan, vooral omdat deze zeer bewegelijke insecten, die bijna geen moment rust lijken te hebben, moeilijk in de lens zijn te vangen. Het mooiste is natuurlijk, als ze tijdens hun vlucht even stilstaan, je zit dan een kort moment praktisch ‘oog in oog’ met zo’n kleurrijke libelle.
Als zo’n kleurrijke libelle in de lucht stilstaat, zit je een kort moment praktisch ‘oog in oog’ – Foto: ©Ton Heekelaar
Acrobatisch schouwspel
Onvoorstelbaar, hoe ‘vliegensvlug’ deze kleine helicopters, zowel voor- als achteruit en ook zijwaarts over de waterplas kunnen scheren. Met zeer grote bewondering heb ik dit acrobatische schouwspel, zitten gadeslaan. Daarnaast dus ook een poging gewaagd, om deze ‘luchtridders’ op de gevoelige plaat vast te leggen.
Deze prachtige libelle is volgens mij de grote keizerlibel. Op onze weblog is trouwens meer te vinden over libelle’s, want auteur Gerrit de Graaff heeft er een heel mooi artikel: Zó leven de libellen en juffers over geschreven
Zo’n libelle lijkt net een kleine helicopter – Foto: ©Ton Heekelaar
Kers op de taart
De bijvangst was helemaal compleet – gelijk als de kers op de taart – toen een jonge winterkoning de aanvliegstok voor de ijsvogel kwam inspecteren. De winterkoning wordt ook “Klein Jantje” genoemd, misschien wel omdat het zo’n piepklein vogeltje is. Hij is nog kleiner dan een huismus, maar de winterkoning heeft een geweldig volume, voor wat betreft zijn zangtalent. Misschien heeft u zijn uitbundig gezang wel eens gehoord, want hij laat zich niet gemakkelijk zien. De naam winterkoning heeft hij in Nederland gekregen, omdat hij hier de winter doorbrengt.
Sprookje
Winterkoning op aanvliegstok – Foto: ©Ton Heekelaar
Het verhaal gaat dat de winterkoning, die toen nog geen winterkoning heette, bij een wedstrijd om het koningsschap der vogels op een slimme manier won.
De vogels besloten een wedstrijd te organiseren en de vogel die het hoogst kon vliegen zou koning worden. De winterkoning schatte zo in dat hij kansloos was, tenzij hij een list verzon.
Hij verstopte zich in de veren van de arend en toen de arend niet meer hoger kon komen, begon de winterkoning aan zijn vlucht. Sindsdien houdt hij van trots zijn staartje omhoog.
Ooievaar en winterkoning
Een ooievaar en een winterkoning leggen een weddenschap af over wie van hen beiden het snelst een bepaalde afstand af kan leggen. Het eerste deel van de reis gaat de winterkoning bij de ooievaar op zijn rug zitten, zodat hij niet vermoeid raakt. Wanneer de ooievaar moe begint te worden vliegt de winterkoning die nog fit is, de rest van de reis op eigen kracht uit. De winterkoning wint de weddenschap.
Holbewoner
De winterkoningen (Troglodytidae) of winterkoninkjes zijn familie van de zangvogels. De naam Troglodytidae (holbewoners) verwijst naar het foerageergedrag in donkere plekjes en holletjes en de bouw van een bolvormig nest met een kleine opening aan de zijkant, dat ook weer op een holletje lijkt.
Impressie
Deze bijlage geeft een aardige impressie weer van hetgeen zich vanaf omstreeks 06.55 tot 14.45 uur voor mijn telelens presenteerde. Volledigheidshalve: de jonge ijsvogels zijn nu (met maximaal één dag verschil) 11 dagen oud. Slechts drie keer werd van de aanvliegstok gebruik gemaakt waarvan ik de eerste keer miste! Voor het overige vlogen de ijsvogels rechtstreeks de nestpijp binnen om de jongen te voeren.
IJsvogel verlaat achterwaarts de nestholte – Foto: ©Ton Heekelaar
Vruchten afgeworpen
Mijn vroege ‘aanzit’ heeft dan toch zijn vruchten – in de vorm van de ‘bijvangst’ – afgeworpen. Ik wil hiermee eigenlijk zeggen, dat het ‘buiten’ zijn altijd de moeite waard is. Hopelijk kan ik u de volgende keer wat meer over het ijsvogelgezinnetje vertellen en… laten zien!
Bron: Sprookje – Nederlandse Volksverhalenbank
