Het revier Rhederoord

We zijn nu al zover, dat we hem een naam gegeven hebben. Dat is altijd een bewijs van vertrouwelijkheid of vertedering; je voelt je nader betrokken tot zo iemand, hij wordt een goeie kennis, zou ik bijna zeggen. Langzamerhand begin je de eigenaardigheden en gewoonten te kennen; hier zie je dit, ginds hoor je dat, en er ontbreekt slechts een persoonlijke ontmoeting, om de kennismaking volledig te maken.

Vertrouwelijk

Ik heb het over het bijzondere hert uit het revier Rhederoord. Er zijn daar stellig méér herten, òòk grote, maar ik denk dat ze niet met die éne vergeleken kunnen worden, bij lange na niet! Hij kreeg de naam ‘Piet’. Een van ons dacht dat ‘Pedro’ beter was, maar dat heeft een ietwat Spaanse klank; ‘t klinkt wel wat romantischer, ja… maar Piet is veel vertrouwelijker….

Spieden en turen

Je loopt door een kilometers lange brandsingel en je staat verrast stil: dáár staan de prenten van een oud en zeker buitengewoon groot hert! Zolang de singel het toestaat, volg je die grote, bijzondere sporen; ineens vindt je ze dan niet meer, hoe je spiedt en tuurt. Een half uur verder, in een geheel ander terrein, verzeil je op een mulle zandweg die uit de hei komt: wéér prenten van ‘Piet’! En wederom gaan ze verloren in struikhei of bezembrem….

Sporen als van een koe

De boer van Carolina-hoeve vertelt van een hert, dat ‘s nachts binnen zijn afrastering is geweest, en daar knollen en bieten geducht havende. “Een kanjer môt het geweest zijn, heren! Sporen als van een koe…!” Dus daar is ‘Piet’ ook bezig geweest in de nanacht; daar is ie over de hoge afrastering van één-meter-tachtig gesprongen, om zich te goed te doen aan het sappige herfstgewas.
Op de Rouwenberg en in Fagels Heide, bij de Lange Juffer en in de Weversbergen, staan de kolossale prenten; òveral vind je zijn ‘nalatenschappen’, maar… hem zèlf krijg je niet te zien.

 

Verdween even geheimzinnig als hij gekomen was

De jager van het naburige landgoed, waar Piet wel eens een slippertje maakt, nam hem op tachtig meter op de korrel, maar was blijkbaar niet al te zeker van zichzelf….

‘Piet’ schoof kwasi-achteloos een verse eikel van de ene mondhoek naar de andere, nam de verwaaiing van de loerende groenrok nog eens goed op en verdween dan even geheimzinnig als hij gekomen was. “Zeker een hert van vierhonderd pond… Takken op z’n kop, als een ouwe den en glàd… glàd!

Hij komt als een schaduw en smeert ‘m als een schim. Net of ‘t ie zomaar ergens in de grond wegzinkt…!”

Zo was het relaas van die jager, die al héél wat geslepen herten zag omleggen.

Maar ‘Piet’ liet zich niet zien

Wij trokken uur na uur door het herfstige hout; de mist parelde op onze jassen, of de hagel striemde het gezicht, of slagregen maakte ons nat en koud tot op de ribben.  ‘s Ochtends, bij ‘t begin van de schemering, werden de posten betrokken, en de zonsondergang vond ons waakzaam, maar ‘Piet’ liet zich niet zien. Hij is de voorzichtigheid zelve, de gepersonifieerde achterdocht; hij is het verlangen, de trots en… de wanhoop van elke rechtgeaarde jager.

Denk niet, dat wij – of  één onzer – ‘t in zijn hoofd zou halen te mopperen! Daarvoor zou je misschien een verlopen broodjager of ‘n gewetenloze stroper moeten hebben, die stellig een lelijk woord zouden laten om zo’n sluw en groot hert, die allicht ‘zovéél’ zou opbrengen…!

Gelukkig is ‘t bij ons allen een moeizame, doch sportieve wedijver met het bliksems gehaaide wild! Je begrijpt niet, dat zo’n fors geweidragend beest zich dag aan dag buiten het gezicht weet te houden en… tòch overal zwerft. Je schudt het wijze hoofd tegen elkaar, je valt zuchtend neer in de hei, om ‘n boterham te eten, je kijkt met weemoedige ogen in de verte na zoveel ingespannen doch resultaatloos gesjouw, maar… er komt immers altijd weer een glimlach om onze mond, denkend aan de behoedzaamheid, de intuïtie, de tot-het-uiterste-opgevoerde geslepenheid, waarmee wij te doen hebben.

Eindeloos geredeneer

Komen wij op een goede dag tegenover hem te staan, dan zal dat misschien een dag worden, om nooit te vergeten, hoé die ontmoeting ook afloopt. Maar… blijft hij voor ons de onzichtbare en onvindbare, dan zal ons toch altijd de herinnering bij blijven aan schone dagen, vermoeiende zwerftochten, gezellige avonden, die gevuld werden met eindeloos geredeneer en gefantaseer over dat oude, reusachtige hert!

Soms zou men gaan denken aan een spookhert, die zich op elk gewenst ogenblik onzichtbaar weet te maken, een hert, onkwetsbaar en legendarisch. Van zo’n hert vertellen immers de jagers van het hooggebergte, als zij om hun gezellige houtvuren zitten en ze hun oude jagersliederen hebben gezongen, het een na het ander…? De rook van de pijpen kronkelt met lange, blauwe slangen om de lamp, de stompen in de haard knetteren…. Soms gromt een moede hond in zijn droom. Een heldere stem, weldra door alle andere gevolgd, zet in:

Ich schiess’ den Hirsch im wilden Forst,
Im tiefen Wald das Reh.
Den Adler auf der Klippe Horst,
Die Ente auf dem See.

Kein Ort, der Schutz gewähren kann,
Wo meine Büchse zielt.
Und dennoch hab’ ich harter Mann,
Die Liebe auch gefühlt….

De volledige tekst: Ich schiess’ den Hirsch im wilden Forst

Of in het hoogland van Cumberland horen wij het ontroerende en eenvoudige jagerslied, dat elke Brit lief is:

Do ye ken John Peel with his coat so grey?
Do ye ken John Peel at the break of the day?
Do ye ken John Peel when he ‘s far, far away,
With his hounds and his horn in the morning.

Met het weemoedige slot:

Do ye ken John Peel with his coat so grey?
He lived at Caldbeck once on a day;
Now he has gone far, far away,
We shall ne’er hear his voice in the morning….

De volledige tekst: Do ye ken John Peel with his coat so grey?

En valt er dan een stilte, waarin men niets hoort dan het ruisen van de regen of het stommelen van de decemberwind in de schoorsteen, dan gaan de gedachten van een ieder naar het wonderlijke verhaal van het spookhert, dat volgens de ene legende zuiver wit, en volgens de andere koolzwart moet zijn, maar volgens beide onkwetsbaar, snel als de gedachte en van een bovennatuurlijke gestalte….

Vlammend houtvuur

Een gedempte stem begint langzaam te vertellen, het aloude verhaal, dat allen kennen en toch zo graag nog eens aanhoren. De ogen worden staren van aandacht of richten zich naar het vlammende houtvuur, waar zij in de grilligheid der vlammende furies het fantastische gewei zien, dat als een schim door het rode herfstbos davert, gedragen door het oude, snelvoetige spookhert.

Tenslotte…

Ik zie al deze schittering van vermaak in de ogen van mijn gastheer, als hij de veronderstelling doet, dat ‘Piet’ tot de astrale verschijningen zou behoren.
Vooralsnog wijzen de meeste tekenen op een gestalte van vlees en bloed en, wij gaan morgenochtend dan ook maar weer vol moed en hoop op stap. Moge Diana ons gunstig gezind zijn! Als we maar een glimp te zien krijgen van ‘Piet’s’ rode duffel, zijn we voorlopig al dankbaar!

Jac. Gazenbeek –  jaartal onbekend

***

Noot van de redactie:

Bovenstaand verhaal over het ‘Spookhert’  komt uit het enorme archief van de schrijver Jac. Gazenbeek. Helaas is de datum van publicatie niet meer te achterhalen, maar wij vonden het een mooi verhaal om in dit jaargetijde te publiceren. De schitterende foto’s van het zogenaamde ‘Spookhert’ komen uit het foto-archief van Louis Fraanje, maar is niet de enorme geweidrager uit het verhaal, maar zou bij benadering er voor kunnen doorgaan.  Wij vragen ons trouwens af, of het ‘Spookhert’ van Rhederoord echt bestaan heeft, of dat het op fantasie berust? Daarnaast is en blijft het een schitterend verhaal!

Mocht iemand ons meer kunnen vertellen over bovenstaande verhaal, dan houden wij ons aanbevolen!

U kunt uw reactie mailen naar:

 

********************************************************************************************************************************

 Stropersverhalen van vroeger!

 

Meer van deze prachtige verhalen kunt u vinden in de boekjes                                    

De delen I en II van “Vrijbuiters van de Veluwe” staan vol met spannende stropersverhalen. Veluwse stropers, uit vroeger tijden, kerels uit een stuk, met ieder zijn eigen verhaal. De schrijver Jac. Gazenbeek geeft in deze verhalenbundels op een geheel eigen wijze, doorspekt met humor en anekdotes, zijn levenservaringen van vroeger weer.

En zo gaat vroeger voorbij…

Daarin leest u over oude gebruiken en ambachten die langzaam maar zeker verdwenen zijn, zoals eekschillers, houtskoolbranders, wagenmakers, huisslachters en scharenslijpers.

En natuurlijk nog veel meer boeken verkrijgbaar bij:  Lowieke – Boekwinkeltje

Een echte opsteker, met de komende feestdagen voor de deur!