Schaapherder Henk van den Brandhof op de Ginkelse Heide

Schaapherder Henk van den Brandhof: ‘Als ik ooit een wolf in de schaapskooi aantref, sta ik niet voor mezelf in’

De Edese Henk van den Brandhof is al dertig jaar schaapherder op de Ginkelse heide. Daarvoor werkte hij als timmerman in de bouw. Henk: “Iedereen denkt dat je als schaapherder een rustige baan hebt, maar niets is minder waar. Ik ben schaapherder, maar ook entertainer. De hele dag komen er mensen een praatje maken en moet ik opletten.”

“Ik heb het schaapherderschap over genomen van mijn vader. Ik was 26 jaar en ik wilde wel eens wat anders dan de bouw. Mijn broer is ook schaapherder, hij heeft de kudde op de Edese heide. Ik ben opgegroeid op de boerderij, dus de liefde voor dieren heeft er altijd ingezeten. Ik zou alle dieren kunnen verzorgen; olifanten, varkens, koeien, maar het zijn schapen geworden.”

Schaapherder Henk van den Brandhof tussen de schapen. Foto: ©Eline van Noppen

Schaapherder Henk tussen de schapen. Er zijn momenteel 107 lammetjes geboren in de kudde. – Foto: ©Eline van Noppen

Lammertijd

Henk werkt zeven dagen per week bij de, uit 320 schapen bestaande, kudde op de Ginkelse heide. “We hebben net de lammertijd achter de rug, dan maken we weken van 84 uur. Gelukkig wonen we (ik en mijn vrouw Lianne, die hier ook werkt) dichtbij bij de schaapskooi en kunnen we gemakkelijk even heen en weer lopen. Op normale dagen ga ik rond half negen ’s ochtends bij de schapen kijken. Dan check ik of ze er allemaal nog zijn, ze niet ziek zijn of andere kwalen hebben. Van half elf tot vijf breng ik dan meestal door met de kudde op de hei. Veel mensen weten het niet, maar we volgen een speciaal begrazingsprogramma. De hei is opgedeeld in zes vakken en in elk vak moeten we een aantal uur lopen met de kudde.”

Eén van de 302 schapen die de kudde rijk is - Foto: ©Eline van Noppen

Eén van de 302 schapen die de kudde rijk is – Foto: ©Eline van Noppen

Midden in de nacht

“Ik merk wel dat het steeds drukker wordt op de hei. Vooral op zondag barst het van de mensen. Dan moet ik opletten op drones, vliegers, kinderen die achter schapen aan rennen, ze willen aaien, enzovoorts. Mensen denken vaak dat ik als herder de hele dag een boek kan gaan zitten lezen, maar dat is zeker niet zo. Zelfs midden in de nacht komen hier nog mensen, dan is het licht aan in de stal en staat er opeens iemand achter me die even komt kijken. Vooral overdag komen veel mensen een praatje maken, dat is ook leuk en het hoort bij het werk. Maar het is niet zo rustig als mensen vaak denken. Er zijn altijd ogen op je gericht, soms staan er wel tweehonderd mensen te kijken als ik aan het werk ben.”

Het zwarte schaapje in de kudde - Foto: ©Eline van Noppen

Het zwarte schaapje in de kudde – Foto: ©Eline van Noppen

Kennisoverdracht

“Het mooiste aan schaapherder zijn, vind ik het verzorgen van de beesten. Ze goed en gezond houden. Soms zit ik in de kooi en observeer ik de schapen, ik zie het gelijk als er iets mis is. De kennis over schapen heb ik vooral via mijn vader en door 30 jaar schaapherder te zijn leer je ook een heleboel. Ik probeer mijn kennis weer over te dragen, aan mijn vrouw en de vrijwilligers. Ik vind kennisoverdracht de belangrijkste manier om dingen te leren.”

“Soms gebeuren er bijzondere dingen bij de schaapskooi. Zo kwam er eens een jongetje van acht met stichting Doe een Wens. Hij wilde graag een dag schaapherder zijn. Dan geef ik hem de hond en een stok en mag hij de kudde leiden. Er stopt hier ook wel eens een ambulance, met iemand die naar een hospice wordt gebracht. Dan wil die persoon nog één keer bij de schapen kijken of even een lammetje vasthouden. Op zulke momenten ben ik wel ontroerd.”

Henk met knuffelschaap Hetty - Foto: ©Eline van Noppen

Henk met knuffelschaap Hetty – Foto: ©Eline van Noppen

Knuffelschapen

Als Henk de kooi in gaat, komen sommige schapen direct op hem af. “Ik heb geen namen voor alle schapen, maar sommige springen er wel uit. Ze zijn bijvoorbeeld extra lief, mooi of eigenwijs. Je hebt er ook echte knuffelschapen tussen zitten. Schapen zijn lieve dieren, maar ook best paniekerig. Ze zijn bijvoorbeeld erg bang voor honden, als er een hond achter hen aan rent, rennen ze gelijk weg. Het zijn vluchters, ze vechten nooit terug. Ik moet de honden voor ze wegjagen. Hondeneigenaren denk vaak dat hun hond gewoon speelt met de schapen, maar schapen vinden het erg eng.”

De wolf

Een andere bedreiging voor de schapen is de wolf. Henk is dan ook niet enthousiast over de terugkomst van de wolf in Nederland. “Het is vooralsnog geen grote dreiging en de wolf die in deze omgeving rond zwierf, is aangereden. Dat is dan weer een voordeel van die drukke weg hier. Ik heb de wolf al wel een keer gezien, hij rende op klaarlichte dag over de hei. Als ik ooit een wolf in de schaapskooi aantref, sta ik niet voor mezelf in. Ik ben een schaapherder, ik moet de schapen beschermen. Maar als er een roedel wolven komt, sta ik ook machteloos, die zijn beresterk.”

“Ik vind Nederland niet geschikt voor wolven. Het wordt al steeds drukker met bebouwing, zonnepanelenvelden, en dergelijke, er is in Nederland geen plek voor de wolf. Nederland is een economisch land, geen natuurland. Een wolf legt met gemak tachtig kilometer per dag af, die hoort in landen als Hongarije en Polen, waar nog echt ongerepte natuur is. Ik vind een wolf een prachtig beest en als ik ze moest verzorgen zou ik dat met liefde doen, maar Nederland is er niet het land voor.”

Tekst en foto’s: ©Eline van Noppen

Naar het originele artikel: : indebuurt.nl/schaapherder-henk-van-den-brandhof

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2022/05/05/schaapherder-henk-van-den-brandhof-op-de-ginkelse-heide/