Het wildpark bij Daun is een fijne plek om de bronsttijd een keer mee te maken
Op donderdag 13 september jl, waren we in de Eifel en met name in het wildpark bij het stadje Daun in Duitsland. Het is stralend weer. We hebben de route van 8 kilometer door het wildpark gereden, maar o die felle zon… Het geburl wordt geregeld gehoord, maar het leeft niet. De dagkaart is de hele dag geldig. We hebben de route drie keer gereden: ’s morgens, na de middag en tegen de avond: slechte foto’s en het is al half september…
Natuurkenner Louis Fraanje zag op frisse nachten met mist in de ochtend al eens half augustus een burlend edelhert op de Veluwe, maar dit jaar met dat droge warme weer, is de bronsttijd flink opgeschoven. Gedurende enkele weken in de maand september vormen de mannelijke edelherten met veel geburl een harem dat met geweld wordt verdedigd tegen rivalen.
In het Wild- en Erlebnispark in de omgeving van de stad Daun in de Vulkaneifel is de bronsttijd van de edelherten van dichtbij mee te maken. Langs de acht kilometer lange route door het wildpark zijn de activiteiten van de herten te bewonderen. De roep van een bronstig edelhert galmt door het bos. Het is wel een kilometer ver te horen. Een 300-mm telelens komt goed van pas – Foto: ©Gerrit de Graaff
Kroondomeinen
Jaren geleden gebeurde dat in onze streek alleen maar in de Kroondomeinen op de Veluwe. We wilden dat natuurgeweld graag weleens van dichtbij meemaken. Zo klommen we, mijn vriend Evert van Hell en ik, ’s morgens om 5 uur over het hek van de Kroondomeinen langs de Gortelseweg om iets van de sfeer van die dominerende edelherten op te vangen. Om jachtopzichters te misleiden, hebben we de auto enkele honderden meters verderop in de berm geparkeerd. Eenmaal over het hek struinden we heel voorzichtig naar een eenzame plek bij een open veldje in het bos en kropen daar, drijfnat van de dauw, onder een struik. In de ochtendschemering hebben we daar kapitale edelherten zien vechten. Het geburl en het gekletter van de geweien was niet van de lucht. Jarenlang genoten we op die plek in de Kroondomeinen. Die tijd is voorbij, maar het hoeft ook niet meer, want op steeds meer plekken op de Veluwe zijn edelherten te zien en te horen.
Een bronstroedel bestaat soms wel uit vijftien hindes en een kapitaal plaatshert dat steeds de vele indringers moet wegjagen – Foto: ©Gerrit de Graaff
Burlende edelherten
De verschillende natuurgebieden waar iets van de bronst van de edelherten te zien en te horen zijn: het Nationale Park De Hoge Veluwe, het Planken Wambuis, de Hindenkamp bij Ede, de heide bij Hoog Buurlo en zelfs in het Speulderbos. Het mag uniek genoemd worden dat in ons overbevolkte land nog edelherten in de vrije natuur kunnen leven. In de krant worden speciale bronstexcursies aangekondigd om de deelnemers de sfeer van het bronstroedel met plaatshert te laten ervaren.
Meestal speelt dit bijzondere schouwspel zich af tegen de avond als de vrouwelijke herten, de hindes, met de kalveren uit de dekking komen om in het open veld te grazen. De leiding van het roedel berust bij een oudere, ervaren hinde, meestal met een kalfje. Alle andere hindes en jonge dieren van het roedel richten zich naar deze ‘leid-hinde’. Het grootste gedeelte van het jaar leven de oudere mannelijke edelherten gemoedelijk samen in roedels en bemoeien zich niet met de vrouwelijke herten. In deze tijd van het jaar slaat de gemoedelijkheid in de groep mannelijke herten om in vijandigheid. Ze zijn ineens rivalen geworden en gaan afzonderlijk op pad om te zoeken naar een roedel vrouwtjes. De bronsttijd is begonnen.
Geregeld klinkt de bronstroep door het bos om andere bronstige edelherten af te schrikken. Zo gaat dat dag en nacht maar door – Foto: ©Gerrit de Graaff
Wildpark in Duitsland
Vorige week donderdag waren Tiny en ik in het Wild- en Erlebnispark in de buurt van het stadje Daun, midden in de Vulkaneifel. Het is groot bos- en weidegebied van 220 hectare. Het park heeft een groot wildbestand en is bijzonder vanwege het typische landschap met oude loof- en naaldbossen, met bergen, dalen en beekjes. Een 8 kilometer lange bosweg kan met de auto worden gereden. De auto dient dan als een soort schuilhut. De enorme uitgestrektheid maakt het voor dieren mogelijk om te leven zoals in de vrije natuur.
Zo worden in deze tijd van het jaar verschillende bronsroedels gevormd. Een kapitaal plaatshert met een reusachtig gewei rent heen en weer om rivalen op een afstand te houden. Geregeld gaat het hert even tussen de hindes in het bos liggen, maar niet lang, want dat biedt rivalen nieuwe kansen. Af en toe laat het plaatshert een flinke brul horen om ze af te schrikken.
De bronsttijd van de edelherten is een zeer vermoeiende tijd: geen tijd om te eten en te rusten, dan maar liggend burlen… – Foto: ©Gerrit de Graaff
Wildpark Daun
Een bezoek aan het Wildpark Daun is een aanbeveling waard. De foto’s bij dit verhaaltje zijn een paar jaar geleden gemaakt.
Ook gepubliceerd in Barneveldse Krant – 22-09-2018 – Aflevering 632
______________________________________________________________________________________________________________________
Bekijk ook het filmpje:
