Veluwenaar Louis Fraanje
Buiten in bos en veld…
Ieder jaar weer gebeurt het en ieder jaar weer blijft het een raar gezicht als de herten hun gewei gaan afwerpen. Ook bij de herten zelf zie je die verbaasde gezichten als ze een soortgenoot tegenkomen met een kale kop. Toch is het een jaarlijks terugkerend gebeuren in het leven van de edelherten. De oudere herten zijn het eerst aan de beurt en de jongeren volgen binnen enkele weken.
Wonder
Het gewei breekt net onder de ronde ‘roos’ af, dus net boven de schedel van het hert en begint er al na enkele dagen weer een geheel nieuw gewei te groeien. Binnen ongeveer zo’n 120 tot 130 dagen heeft hij weer een schitterende nieuwe koptooi dat er zijn mag. Het is ieder jaar weer een wonder der natuur om dit nieuwe gewei te zien groeien. Dan zeggen we, het hert zit in de bast, dan heeft het een dikbehaarde huid om het been van het gewei zitten. Door die basthuid heen lopen de bloedbanen, die het nieuwe gewei voeden.
Een afgeworpen geweistang van een edelhert ergens in het Veluwse bos – Foto: ©Louis Fraanje
Zoeken
Tja, zo eind februari begin maart gingen we vroeger als jonge jongens de afwerpstangen van edelherten zoeken, altijd een spannende gebeurtenis, aan de ene kant of je een mooie stang kon vinden en aan de andere kant dat je niet de jachtopzichter tegen het lijf zou lopen. Want dan was je de klos en je stang kwijt en een fikse uitbrander, of in het ergste geval op de bon!
Teckel Rakker
Al met al was het nog niet eens zo’n gemakkelijk karweitje, want vind nou maar eens tussen al die bladeren en takken op de grond een afwerpstang, vaak loop je er zomaar aan voorbij, gewoon omdat zo’n stang helemaal opgaat in het terrein.
Als je dan daarna op de terugweg een net iets andere lichtval hebt op de grond, zie je hem ineens liggen. Soms nam je de hond mee, die had er ook wel een goede neus voor, onze teckel Rakker tenminste wel, die wijsneus hebben we veel plezier van gehad.
Onze teckel Rakker houdt de wacht bij een afwerpstang – Foto: ©Louis Fraanje
Stangen zoeken
Och… de tijden veranderen en het is tegenwoordig allemaal anders, het is tegenwoordig ten sterkste af te raden om stangen te gaan zoeken en het is trouwens ook verboden om van het pad af te gaan, dus kun je het beter laten. Daarnaast was het vroeger gewoon een aardigheid om zo’n stang te hebben en was je zo trots als een pauw als je er eentje gevonden had.
Louis voor de klas op een basisschool met de afwerpstang vertellen hoe het zit – Foto: ©Jac. Gazenbeekstichting
Vertellen
Ik heb er jarenlang eentje gehad en later gebruikte ik hem voor de Jac. Gazenbeekstichting bij de talrijke boswandelingen en natuurexcursies en ook op scholen om erover te vertellen aan de kinderen, hoe bijzonder het is als de edelherten hun gewei gaan afwerpen.
Inmiddels ben ik daar alweer een aantal jaren geleden mee gestopt, maar ik geniet nog elke dag van het buiten zijn in de vrije natuur onder de open hemel van Gods Schepping!.
Louis Fraanje
Lees ook: Afwerpen van het gewei is begonnen
