Schilders van de Veluwe

Haagse school

Wie kent niet de schilders van de Haagse School? Mooie kunstwerken zien wij dan weer aan ons voorbij gaan. Wij denken aan grote schilders zoals o.a. Mauve, de gebroeders Maris, Bilders en noem maar op.

Vergeten wordt weleens dat in aanvang een groot aantal van deze kunstenaars gewerkt heeft op de Zuid-Veluwe, en wel in de omgeving van Oosterbeek. Mooie schilderijen en tekeningen zijn gemaakt van de Wolfhezerbeek, de Wodanseiken en eenzame schaapskooien. Echter, de generatie van de Haagse School kunstenaars trok weg van de zandgronden van de Veluwe, naar de kust en weilanden met het meer grijze dampige licht. Toch bleven er op de Veluwe, en dan praat ik over het begin van deze eeuw, twee regio’s over waar een aantal kunstenaars zich vestigden en zeer verdienstelijke schilderijen hebben gemaakt.

Wodanseiken bij de Wolfhezerbeek - J.W. Bilders

Wodanseiken bij de Wolfhezerbeek – Schilderij van Johannes Warnardus Bilder

Zuid-Veluwe

Allereerst wil ik noemen de Zuid- Veluwe, te weten Renkum en omgeving. Landschapsschilders konden hier hun hart ophalen; de Rijn, de uiterwaarden bij Renkum, de beken, het kerkje van Heelsum en niet te vergeten kasteel Doorwerth. Al deze onderwerpen vinden wij terug bij de groep schilders die in deze streek gewerkt hebben. Ik zou hiervan willen noemen Xeno Münninghof een land- schapsschilder bij uitstek en werkend met een mooi palet van rood-bruine warme kleuren. Verder niet te vergeten Van Ingen een autodidact die zijn koeien schilderde in de uiterwaarden bij Renkum; Barend Ferwerda een kunstenaar die tevens voorzitter was van de kunstenaarskring ‘Pictura Veluwevensis’. Zo zijn er natuurlijk nog meer te noemen, zoals J.J. Cremer, C. Kuypers, A. Markus en De Bock.

image-4292764

Zonnige landweg met schapen en boerderij’ – Schilderij van Xeno Münninghoff – Collectie ‘Stichting Museum Oosterbeekse School’

Noord-Veluwe

De tweede regio waar een aantal kunstenaars werkten, en ik spreek nog steeds over het begin van deze eeuw, was de Noord-Veluwe en wel de omgeving van Nunspeet. Hier vonden de kunstenaars hun onder- werpen in de huisjes aan ‘De Zoom’ van de eekschillers, de interieurs, het landschap en ook in de plaatselijke bevolking die model voor hun stond. Goede kunstenaars zijn Jan van Vuuren, een veelzijdig schilder van de huisjes, schaapskooien en landschap- pen; Arthur Briet die met name veel boereninterieurs heeft gemaakt; de gebroeders Koning en anderen. De gebroeders Koning, te weten Jan- en Edzard Koning hebben later in Barneveld gewerkt; vele kunstwerken van hen hangen in het gemeentehuis aldaar. Met name Edzard Koning was een zeer knap tekenaar en heeft o.a. ook meegewerkt aan de illustraties van de Verkade albums van Jac. P. Thijsse.

juli 1999

Boerderij “De Haar” – Tekening Edzard W. Koning

Veluwse schilders ontdekt

Het zou echter te ver voeren om al deze kunstenaars te gaan noemen of te behandelen. Kunstliefhebbers en verzamelaars hebben inmiddels de Veluweschilders ontdekt. Toch is het goed mogelijk om nog mooie schilderijen te vinden; regelmatig worden op veilingen schilderijen aangeboden.
Voor diegenen die meer informatie wensen zou ik o.a. de navolgende boeken willen aanraden: “Schilders van de Veluwezoom” door J. Wesselink en “Kunstenaars van de NoordWest Veluwe” door K. Roodenburg.

Tekst: P. van der Kolk

Eerder gepubliceerd in De Veluwenaar 7e jrg. No.3 – juli- 1999

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.de-veluwenaar.nl/2015/07/22/schilders-van-de-veluwe/