J.W.van Doorninck, kort voor zijn dood in 1968
(Foto: ©A.J.A.M. Lisman)
.
.
Dit is een vervolg op het artikel van Jac.Lelsz over de legendarische landheer
Johan Willem van Doorninck. (1888-1968), die jarenlang resideerde op het
oude landgoed Groot Spriel bij Putten
.
Paardenliefhebber ‘pur sang’
Op 18 mei 1968 overleed Johan Willem van Doorninck op tachtigjarige leeftijd, waarschijnlijk aan de gevolgen van een val in huis, in het Sophia Ziekenhuis te Zwolle. Op 22 mei werd hij begraven op begraafplaats ‘Groenesteeg’ te Leiden.
Hij werd bijgezet in het familiegraf waarin ook zijn oom en tante Meijer zijn begraven.
Zijn paarden zijn kort na zijn dood afgemaakt. Hij had dat testamentair bepaald, omdat hij de gedachte niet kon verdragen dat een ander van zijn paarden zou genieten.
Zijn overlijden betekende ook het einde van zijn ruiterkampen. In 1969 werd het laatste gehouden.
Ruiterkamp op Groot Spriel (Foto: ©A.J.A.M. Lisman)
In een ‘In Memoriam’ geeft de directeur van de Utrechtse Manege de laatste eer aan de paardenliefhebber ‘pur sang’:
“Ome Jo, Mijnheer Van Doorninck, eigenaar van het Groot Spriel,
was het die één dezer dagen ons onverwachts toch nog ontviel.
Paardenman in hart en nieren, kundig amateurkoetsier,
hij reed in zijn lange leven met de één, de twee en de vier.
Wie kent niet zijn prachtig koetshuis en zijn mooie tuigenkast?
Wie kent niet zijn oude paarden, nooit was er een tot last.
Ik had de eer om dertien jaren er ‘s zomers echt zijn gast te zijn.
Zijn gast in huis, in bos en heide, zijn gast op héél zijn mooi terrein.
Naast paardenman was hij ook gastheer, ‘t was alles wat hij ons steeds bood.
Hij was als gastheer/paardenman steeds in zijn gastvrijheid even groot.
Voor velen leek hij stug en hard soms, maar met een hart van zuiver goud.
Hij werd als paardenman en landheer in eer en deugd dik tachtig jaar oud.
Zijn laatste wens, niet lang geleden, een afspraak tussen hem en Daan (Modderman),
werd 22 mei bewaarheid; voor het laatst reed hij weer eens vooraan!
Een koets, bespannen met twee schimmels, doch zónder zwarte lakens om,
zó zagen we voor ‘t laatst de landheer; hij komt helaas niet weerom.
Eén van zijn vele echte vrienden, die mende hem voor die laatste keer.
Dat was voor de oude Heer Van Doorninck zijn laatste en zijn grootste eer.
Bij ‘t aanschouwen van die lijkstoet, hoor nu goed wat ik hier zeg,
pinkte menig paardenkenner stilletjes een traantje weg…”.
Op deze oude foto zien we links de heer van Doorninck – terug uit het gijzelaarskamp – samen met zijn zus Stien op de jachtwagen tijdens een jacht achter de meute.
De ruiter rechts op de voorgrond is onmiskenbaar Master Daan Modderman
(Foto: ©Archief A.J.A.M. Lisman)
De veiling
Aanplakbiljet
(klik om te vergroten)
De vraag rees nu wat er van zijn omvangrijke bezit moest komen.
Er waren geen nazaten, alleen een aantal neven en nichten. Enkele van hen woonden in Amerika en Zuid Afrika. Vanuit deze groep was geen belangstelling of mogelijkheid om het goed als geheel te behouden zodat besloten werd tot verkoop.
Deze familieleden hebben nog wel een keuze gemaakt uit de inventaris van het Huis Groot Spriel en uit de persoonlijke goederen.
De resterende kunstvoorwerpen (ook uit de tuin) zijn geveild bij Mak van Waay in Amsterdam. Wat overbleef is, samen met de inventaris van de stallen, op 24 augustus bij de stal geveild onder het toeziend oog van notaris Opheusden. Daarbij wisselden de exclusieve rijtuigen, koetsiersgoederen, stalgoederen, werkmaterieel en tenslotte inventarisgoederen en schilderijen van eigenaar.
.
[slideshow_deploy id=’5570′]
De veiling (foto’s: ©A.J.A.M.Lisman)
Van Aart Jansen junior, zoon van de inmiddels overleden koetsier, vernamen we het volgende:
“Meneer Van Doorninck had ook testamentair laten vastleggen, dat een ieder die hij tijdens zijn leven op wat voor manier dan ook zou hebben benadeeld, een bedrag in geld zou worden uitgekeerd. De bedragen verschilden van tien tot soms wel duizend gulden per persoon”.
Het testament maakt in ieder geval heel duidelijk hoe bijzonder en merkwaardig Johan Willem van Doorninck was!
Turbulente periode
Het huis Groot Spriel en het nog ca. 325 hectare grote landgoed heeft daarna een turbulente periode gekend. Daarover zou ook nog een heel verhaal geschreven kunnen worden.
Feit is wel, dat het Huis Groot Spriel nog altijd bestaat en momenteel zelfs weer te koop is.
De omliggende bossen, inmiddels alweer jaren eigendom van Staatsbosbeheer, zijn in de oude glorie hersteld.
Het huis Groot Spriel bij Putten anno 2013 – Foto: ©Louis Fraanje/Jac. Gazenbeekstichting
Met dank aan:
G. Buter
G.C.J.M. Hollanders
A. Jansen jr.
A.J.A.M. Lisman
______________________________________________________________________________________________________________________
